De Neder-Germaanse Limes
Woerden als onderdeel van een Romeinse grens
Dwars door het huidige Nederland, langs de Rijn, liep zo’n 2000 jaar geleden de noordgrens van het Romeinse Rijk. We noemen deze grens ook wel de limes. Langs de rivier bouwden de Romeinen wachttorens, wegen en legerkampen. Dat was niet alleen nodig om de grens te bewaken, maar ook om materiaal te vervoeren en handel te drijven. Daarnaast vormde de limes een uitwisselingsplaats van kennis en cultuur. De limes is het grootste archeologische monument van Nederland en kreeg in 2021 de status van UNESCO Werelderfgoed.
Woerden maakt onderdeel uit van dit verhaal. Op de plek waar nu de binnenstad ligt, bouwden de Romeinen rond het jaar 40 een fort: castellum Laurium. Twee eeuwen lang waren hier soldaten gelegerd om de limes te beschermen. In de hoogtijdagen van het fort kon je er wel 500 soldaten vinden! Rondom het castellum groeide ook een handelsnederzetting, waar bijvoorbeeld ambachtslieden en winkeliers woonden. Zij dreven veelal handel met de soldaten.
Archeologische vondsten
In Nederland staat het grondwater relatief hoog en is de bodem behoorlijk nat. Hierdoor zijn de Romeinse overblijfselen in ons land het best bewaard gebleven van heel Europa. Er zijn dan ook veel bijzondere vondsten gedaan, zoals botten en zaden, en kwetsbare voorwerpen die gemaakt zijn van hout, metaal of leer. Je kunt hierbij denken aan sieraden, wapens en gereedschap. Deze voorwerpen geven een unieke inkijk in het dagelijks leven langs de grens.
De Romeinse collectie van het Stadsmuseum Woerden omvat een deel van deze schitterende voorwerpen. Je komt hier oog in oog te staan met topstukken als een paradehelm, een aspergemes, een bronzen olielamp en een mantelspeld in de vorm van een kikker. Deze collectie heeft een ereplek in de vaste expositie op de zolderverdieping: Verhaal van Woerden - de expo.
Museumdirecteur Arja van Veldhuizen vertelt over de Romeinse topstukken in een filmpje uit 2021, nog opgenomen voor de vernieuwing van de zolder (6 minuten, klik op pijl terug om weer op deze website te komen).
In Parkeergarage Castellum vind je zelfs het unieke 'drive-in-museum' op de -1 etage, met onder andere een deel van het hier gevonden schip de Woerden 7.
Legend of Lucius game
Legend of Lucius is een interactieve smartphone-game die zich afspeelt in Romeins Woerden. Op meerdere plekken in de stad kun je aanwijzingen vinden over de dader van een misdrijf dat lang geleden is gepleegd. Ben jij in staat de misdaad op te lossen en het verborgen voorwerp te vinden? Ontdek de 'Legend of Lucius' en ontrafel het mysterie! Geschikt voor kinderen vanaf ca. 9 jaar.
Hoe werkt het? Download de gratis IZI-travel app op je telefoon en zoek de game Legend of Lucius op deze app. DOWNLOAD de game - dan heb je onderweg geen internet nodig. Zet wel je locatiefunctie aan.
De game begint met een introductie bij het sprekende beeld van Lucius in de bibliotheek. De game zelf start bij het beeld van de koe, voor de bibliotheek. Je kunt ook direct daar beginnen als de bieb dicht is.
Meer weten over de Romeinse limes?
Bekijk dan de website van Limes Werelderfgoed en/of dit korte filmpje over de limes in Nederland.
Deze webpagina’s geven meer informatie over de limes in Woerden:
Wandel- en fietsroutes langs de limes
Je kunt heerlijk wandelen en fietsen langs de limes. Je volgt dan de loop van de Rijn.
- Fietsrondje van de ANWB (41 km) door Woerden, Vleuten en De Meern
- Limesroute van de ANWB. Deze fietstocht loopt van de westkust naar de Duitse grens en is opgedeeld in zes etappes. De tweede komt door Woerden heen.
- Het Romeinse Limespad. Deze wandelroute is opgedeeld in 18 etappes. Etappe 6 en 7 komen door Woerden heen.
Activiteiten in de regio
Op deze webpagina vind je enkele activiteiten in de buurt van Woerden en Utrecht. Bezoek bijvoorbeeld de overblijfselen en reconstructies van castellum Hoge Woerd (De Meern), castellum Traiectum (DOMUnder, Utrecht) en castellum Fectio (Bunnik). In Alphen aan den Rijn kun je naar Museumpark Archeon, waar de Nederlandse geschiedenis tot leven komt.
